H Εκκλησία του Δήμου

Η Εκκλησία του Δήμου ήταν η κύρια δημοκρατική συνέλευση στην αρχαία Αθήνα, και πραγματοποιούνταν στο λόφο της Πνύκας, στην Αγορά ή στο Θέατρο του Διονύσου. 

Η συνέλευση ήταν ανοιχτή σε όλους τους άρρενες πολίτες (που είχαν πολιτικά δικαιώματα) με ηλικία μεγαλύτερη των 18 ετών, και καθιερώθηκε από τον Σόλωνα το 594 π.Χ.. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. έως και 43.000 Αθηναίοι πολίτες συμμετείχαν στη διαδικασία των αποφάσεων της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Έπειτα από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο όμως έχασε παροδικά τη δύναμή της. Την περίοδο μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, για να διευκολύνονται όσοι δεν ήταν αρκετά εύποροι ώστε να μπορούν να ξοδέψουν ένα μέρος του χρόνου τους μακριά από το σπίτι και τη δουλειά τους, θεσπίστηκε μισθοφορία για τις συνελεύσεις της Εκκλησίας του Δήμου (1 οβολός περί τα 400 π.Χ. )

Πριν αρχίσει η συζήτηση των θεμάτων, γινόταν θυσία και προσευχή και ειδικοί υπάλληλοι, με το αίμα των χοίρων που θυσιάζονταν, σχημάτιζαν γύρω από τους παρευρισκομένους έναν ιερό κύκλο, ενώ ο κήρυξ επαναλάμβανε δυνατά την προσευχή προς τους θεούς, που ο γραμματεύς απάγγελλε, ώστε να ευλογήσουν οι θεοί τους πολίτες, για να πάρουν σωστές αποφάσεις.

Αρμοδιότητες 

Η συνέλευση ήταν αρμόδια για γενικά θέματα της πόλης, αλλά και για την κήρυξη του πολέμου, τις επιλογές στρατιωτικής στρατηγικής, και της εκλογής στρατηγών και άλλων ανώτερων αξιωματούχων. Η Εκκλησία συνερχόταν σε 4 τακτές συνεδριάσεις στη διάρκεια κάθε πρυτανείας, άρα 40 φορές το χρόνο. Η πρώτη από τις 4 συνεδριάσεις κάθε πρυτανείας λεγόταν "κυρία Εκκλησία". Ωστόσο, γίνονταν και έκτακτες συνεδριάσεις (σύγκλητοι).

Οι εργασίες άρχιζαν νωρίς το πρωί και τελείωναν με τη δύση του ηλίου. Αρμόδιος ήταν ο επιστάτης των πρυτάνεων, ο πρόεδρος της συνεδρίασης. Τον βοηθούσαν ένας κήρυκας κι ο γραμματέας της Βουλής. Η ημερήσια διάταξη για την εκκλησία του δήμου γινόταν από την Βουλή. Οι ψηφοφορίες γινόντουσαν με ανάταση του χεριού. Δικαίωμα λόγου είχαν μόνο Αθηναίοι πολίτες.

 Οι αρμοδιότητες, που είχε, σχετίζονταν µε:

1. την εκλογή αρχόντων

2. νοµοθετικά – διοικητικά θέµατα

3. τον καθορισµό της εξωτερικής πολιτικής (διεξαγωγή πολέµου ή ειρήνη, σύναψη

συµµαχιών, διπλωµατικές σχέσεις)

4. την επιβολή έκτακτης φορολογίας σε περίοδο πολέµου

5. την εκτέλεση δηµοσίων έργων

6. την απονοµή ή στέρηση της ιδιότητας του πολίτη

7. την επέµβαση σε θέµατα σοβαρής καταδίκης (εισαγγελία) και σ’ αυτά που

αφορούσαν την ασφάλεια του κράτους

8. τη δηµοσίευση ψηφισµάτων που είχαν ισχύ νόµου.

Αντίθετα με την  Απέλλα όπου ο πολίτης µπορούσε µόνο να εγκρίνει ή να απορρίψει µια πρόταση ψηφίζοντας δια βοής,  στην Εκκλησία του Δήμου, ο πολίτης είχε το δικαίωµα υποβολής προτάσεων για συζήτηση.

Κάθε πολίτης είχε δικαίωμα να ζητήσει τον λόγο, για να κάνει παρατηρήσεις. Τον 5ο αι. όμως παρενέβαιναν κυρίως και προέβαλαν τις απόψεις τους οι αρχηγοί ή τα στελέχη των κομμάτων. Πάντως, εκείνος που θα πρότεινε οτιδήποτε, έπρεπε να έχει συνείδηση της ευθύνης του και να προσέχει πολύ τις εισηγήσεις του, εφόσον μπορούσε με τους λόγους του να παρασύρει τον δήμο. Γι' αυτό στα ψηφίσματα γινόταν μνεία του ονόματος εκείνου που είχε κάνει την πρόταση για το θέμα («ο τάδε είπεν»), οπότε ήταν δυνατόν, αργότερα, αν η εισήγησή του δεν ήταν σωστή, να τιμωρηθεί.

πηγές: Ελλήνων Δίκτυο και Wikipedia/Εκκλησία του Δήμου